Phil Mataras (Nhà sáng lập & CEO mạng lưới đám mây phi tập trung AR.IO) cho rằng: Dù Sei Foundation có mua lại 23andMe hay không, vụ phá sản của công ty dữ liệu di truyền này cho thấy những mối nguy hiểm của việc thu thập dữ liệu tập trung và cách blockchain có thể bảo vệ công chúng.
Nhiều khả năng, động thái của Sei Foundation – tổ chức đứng sau blockchain lớp 1 Sei – nhằm mua lại công ty dữ liệu di truyền đã phá sản 23andMe chỉ là một nỗ lực với hy vọng mong manh hoặc tệ nhất có thể chỉ là một chiêu trò nhằm thu hút sự chú ý. Tuy nhiên, đây vẫn là một ý tưởng vô cùng thú vị và đã khiến rất nhiều người phải suy ngẫm.
Nếu một thương vụ như vậy thành công, chúng ta sẽ chứng kiến một công ty Web3 giải cứu một công ty Web2, điều này tự bản thân nó đã mang những hệ quả vô cùng to lớn. Các gã khổng lồ công nghệ Web2 vốn đã bị thách thức trong lĩnh vực Trí tuệ Nhân tạo (AI) bởi các công ty nhỏ hơn, nhanh nhạy và linh hoạt hơn nhiều. Tuy nhiên, việc một dự án blockchain mới nổi mua lại một trong những “ngôi sao” từng sáng giá nhất Thung lũng Silicon sẽ tạo ra một sự thay đổi mô hình hoàn toàn.
Hơn thế nữa, thương vụ này sẽ là một chiến thắng cho nhận thức của công chúng về bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu. Mặc dù tất cả chúng ta đều mơ hồ nhận thức được cách Meta, Google, Apple, v.v., thu thập và sử dụng dữ liệu của mình, chúng ta đã chọn cách phớt lờ điều đó để đổi lấy sự tiện lợi mà chúng mang lại.
Có lẽ chưa bao giờ có một trường hợp nào như 23andMe, công ty đang nắm giữ DNA và các dữ liệu khác của 15 triệu người. Vụ việc này cho công chúng thấy dữ liệu cá nhân và riêng tư nhất của họ dễ bị tổn thương như thế nào khi nằm trong tay các công ty và tổ chức tập trung.
Việc Facebook và Instagram theo dõi thói quen mua sắm, tiêu dùng của chúng ta và khiến các tin nhắn, email nhạy cảm có nguy cơ bị rò rỉ là một chuyện. Với 23andMe, chúng ta đang nói về dữ liệu DNA; chính cấu trúc cơ thể con người của chúng ta vừa được “bật đèn xanh” để bán cho người trả giá cao nhất.
Nếu Sei không thành công (điều rất có thể xảy ra), dữ liệu này có thể và rất có thể sẽ được bán cho các công ty bảo hiểm sức khỏe hoặc bảo hiểm nhân thọ. Sau đó, họ có thể sử dụng dữ liệu này để loại trừ mọi người khỏi các chính sách chăm sóc sức khỏe hoặc bảo hiểm quan trọng, do cách vận hành đầy nghi vấn của hệ thống chăm sóc sức khỏe Hoa Kỳ và các chính sách phân biệt đối xử được thi hành tại đây.
Có lẽ, cuối cùng, đây là một bước ngoặt mà tại đó công chúng có thể thực sự nghiêm túc hiểu được tầm quan trọng của việc sở hữu dữ liệu của chính mình. Có thể nhiều người sẽ nhận ra rằng để giữ cho dữ liệu của họ thực sự an toàn, họ cần có toàn quyền kiểm soát chúng thông qua việc sử dụng công nghệ blockchain phi tập trung.
Tất nhiên, không phải mọi blockchain đều được tạo ra như nhau. Tuy nhiên, Sei chắc chắn tuyên bố có độ bảo mật cao, và các dự án như Arweave – một chuỗi lưu trữ vĩnh viễn được xây dựng trên mô hình “trả một lần, lưu trữ mãi mãi” – có các ứng dụng cho phép bạn tải lên và lưu trữ dữ liệu của mình một cách riêng tư, an toàn và vĩnh viễn.
Đây chỉ là hai trong số danh sách các lựa chọn ngày càng tăng trong ngành của chúng ta, nhưng mấu chốt là: đơn giản là không có giải pháp tập trung nào, ngoại trừ một mảnh giấy được cất giữ trong hộp ký gửi an toàn ở Thụy Sĩ với chìa khóa được chôn sâu dưới lòng đất, có thể so sánh được. Và ngay cả khi đó, ai đó vẫn có thể đào những chiếc chìa khóa đó lên.
Đây là một thời khắc bước ngoặt (watershed moment) để mọi người hiểu được tầm quan trọng của quyền tự chủ dữ liệu cá nhân (data self-sovereignty). Và nó đến vào thời điểm niềm tin vào các tổ chức, công ty tập trung, và thậm chí cả chính phủ đang suy yếu. Do đó, vụ bán 23andMe có thể đánh dấu một bước ngoặt thực sự trong lịch sử, một bước ngoặt có thể định hình lại cách Web3 được nhìn nhận, thấu hiểu và sử dụng.
